مولتی متر چیست؟

مولتی متر (Multimeter) یک ابزار اندازه‌گیری است که برای اندازه‌گیری متغیرهای مختلف در مدارهای الکتریکی و الکترونیکی استفاده می‌شود. این محصول یکی از مهمترین ابزارهای دستی برای تکنسین ها و تعمیرکاران است. این محصولات معمولاً اندازه‌گیری ولتاژ، جریان و مقاومت را انجام می‌دهند، و برخی از آنها دارای توانایی‌های اضافی نظیر اندازه‌گیری فرکانس، دما، و خازن هستند.

برخی از قابلیت‌های این ابزار عبارتند از:

• اندازه‌گیری ولتاژهای مستقیم (DC) و متناوب (AC)
• دارای قابلیت اندازه‌گیری جریانهای مستقیم و متناوب
• اندازه‌گیری مقاومت‌ها در مدارهای الکتریکی
• قابلیت اندازه‌گیری خازن 
• بررسی دیودها و تشخیص جهت آنها
• برخی ابزار ها دارای قابلیت اندازه‌گیری فرکانس AC هستند
• بعضی دستگاه ها دارای سنسورهای دما هستند و می‌توانند دمای محیط را اندازه‌گیری کنند
• نمایشگر دیجیتال با اعداد برای نمایش نتایج اندازه‌گیری
• برخی از محصولات توانایی تراز میزان سیگنال را نیز دارند

این تجهیزات معمولاً دارای شکل و اندازه‌های مختلفی هستند، برخی از آن ها شامل نسخه‌های کوچک دستی و برخی دیگر شامل مدل‌های بزرگتر برای کاربردهای صنعتی هستند. این محصول یکی از پرمصرف‌ترین دستگاه‌ها در زمینه برق و الکترونیک است. این ابزار را با نام های تجاری متفاوتی می شناسند که ممکن است هر کسی به نوبه ای این دستگاه را با نام های گوناگون بشناسد. امروزه مولتی متر یکی از شناخته ترین نام های این دستگاه است. اما ممکن است عده‌ای از سال‌های گذشته آن را با نام آوومتر و یا اهم متر هم بشناسند.

این دستگاه از یک سنجشگر دیجیتال یا آنالوگ، باتری، مقاومت الکتریکی و مدارهای دیگر تشکیل شده است که اندازه‌گیری انواع مختلفی از مقادیر الکتریکی را با دقت و سرعت بسیار بالا تضمین می‌کند. مولتی‌متر برای رفع مشکلات الکتریکی در موتورها، مدارها، منبع تغذیه و کلیدها کاربرد دارد.

شاخص های اصلی و پارامتر های تست مولتی متر

• تست ولتاژ AC و DC 
• تست جریان (آمپر)
• تست مقاومت (اهم)
• تست بیزر (اتصال کوتاه)
• تست خازن (LCR)
• تست دیود
• فرکانس

امکانات نام برده، شاخص‌ترین ویژگی‌های یک مولتی متر است. کمپانی‌هایی سازنده جهت بروز رسانی توانسته‌اند امکانات جدیدتر و تجهیزات جانبی خاص‌تر به منوی دستگاه اضافه کنند تا در روند هوشمندسازی و کاربرد مصرف کننده و همچنین برند سازی کمک بزرگی انجام دهند. با این امکانات در ادامه آشنا خواهید شد.

امکانات ثانویه در مولتی مترها

• اتصال کلمپ: جهت تست جریان به صورت القایی در میزان جریان‌های بالاتر از 20 آمپر، این عمل برای پیشگیری از برق گرفتگی و سرعت تست جریان بسیار کاربردی است.

• دوربین حرارتی: نصب دوربین ترموگرافی در پشت مولتی متر جهت رونمایی و بازدید میزان کشش جریان و میزان گرما در مدار و بردهای الکترونیکی استفاده می شود. 

• ترموکوپل دما: اتصال ترموکوپل سیمی به جای پراب برای اندازه‌گیری دما در مواقع خاص کاربرد دارد.

• ردیاب و فازمتر القائی: این عمل برای اطلاع از برق دار بودن سیم و یا ردیابی مسیر سیم و جریان استفاده می‌شود.

• اسکوپ: این پارامتر برای تست‌های الکترونیک و صحت عملکردهای برد است که با نام مولتی اسکوپ و یا اسیلوسکوپ شناخته می‌شود.

• ارائه نرم افزارهای جانبی: این قابلیت برای ثبت داده‌های لحظه‌ای و آنالیز استفاده می‌شود و می‌تواند گراف‌های مختلف را به کاربر نمایش دهند.

کاربردها

مولتی متر، ابزاری است که معمولاً توسط کاربران برای رفع مشکلات الکتریکی استفاده می‌شود، برای مثال چند نمونه از این کاربردها در زیر برای شما آورده شده است.

• تست باتری‌های مشکوک

• هنگام اتصال قطعات مختلف یک پروژه یا محصول، طبیعی است با مجموعه ­ای از سیم‌های هم‌رنگ کار کنیم، در این صورت دستگاه می‌تواند برای تست مقاومت هر کدام از آن‌ها استفاده شود.

• برای تعیین ولتاژ خروجی در پریزها

• در حین کار روی بردهای الکترونیکی، معمولاً نگران می­شویم که آیا یک تراشه بیش از حد گرم شده؟ یا آیا خازن سالم است؟ در این مواقع ابزار می‌تواند برای بررسی اینکه آیا دما در محدوده مجاز است یا خیر، استفاده شود.

• می‌توان از این محصول برای بررسی پیوستگی کابل‌های هم محور (کواَکسیال) استفاده کرد.

انواع مولتی مترهای موجود در بازار

این محصولات در انواع مختلفی با ویژگی‌ها و کاربردهای متفاوت تولید می‌شوند. انواع مختلف این محصول عبارتند از:

دیجیتال (Digital Multimeter – DMM)

اکثر این نوع تجهیزات در حالت دیجیتال هستند و از نمایشگرهای دیجیتالی برای نمایش نتایج استفاده می‌کنند. این نوع دستگاه ها دارای دقت بالا، قابلیت اندازه‌گیری راحت، و امکانات اضافی نظیر تست دیود و اندازه‌گیری خازن هستند.

آنالوگ (Analog Multimeter)

در گذشته، ابزارهای آنالوگ بسیار متداول بودند. این مدل‌ها از یک عقربه برای نمایش مقادیر استفاده می‌کردند. امروزه از این محصولات کمتر استفاده می‌شود، اما برخی از تعمیرکاران ممکن است هنوز از آنها استفاده کنند.

خودکار (Autoranging Multimeter)

این نوع محصولات دارای قابلیت انتخاب خودکار محدوده اندازه‌گیری هستند. به عبارت دیگر، آنها برای هر پارامتر مانند ولتاژ یا مقاومت به طور خودکار محدوده مناسب را انتخاب می‌کنند، که کاربر را از نیاز به تنظیم دستی محدوده‌ها آزاد سازند.

 True RMS

دستگاه های True RMS قابلیت اندازه‌گیری دقیق فرکانس‌ها و سیگنال‌های متغیر بدون انحراف به خاطر شکل موج آنها را دارا هستند. این خصوصیت مهم برای اندازه‌گیری دقیق ولتاژ و جریان سیگنال‌های AC با شکل موج غیر سینوسی است.

صنعتی

تجهیزاتی که برای استفاده در محیط‌های صنعتی و در برابر شرایط سخت تر طراحی شده‌اند. غالباً دارای مقاومت بیشتر در برابر ضربه، گرد و غبار، و رطوبت هستند. هنگام انتخاب یک دستگاه، مهم است که به نیازها و کاربردهای خود توجه کنید و مطمئن شوید که مدل انتخابی توانایی اندازه‌گیری متغیرهای مورد نظر شما را داراست.

تفاوت مولتی متر دیجیتال و آنالوگ چیست؟

هرکدام از این دو نوع مزایا و محدودیت‌های خود را دارند. تفاوت اصلی بین دیجیتال و آنالوگ عبارتند از: 

دیجیتال:

• دارای نمایشگر دیجیتال است که مقادیر را به صورت اعداد نمایش می‌دهد
• دقت بسیار بالایی دارند و معمولاً به صورت اعشاری نمایش داده می‌شوند
• بیشتر تجهیزات دیجیتال محدوده‌های اندازه‌گیری خود را به صورت خودکار تنظیم می‌کنند (Auto-Ranging)
• حساسیت به نویز کمتری دارند و در محیط‌های صنعتی و پرنویز عملکرد بهتری دارند
• برخی از این ابزارها دیجیتال True RMS دارند که می‌توانند به‌طور دقیق فرکانس‌ها و سیگنال‌های AC با شکل موج غیر سینوسی را اندازه‌گیری کنند
• بسیاری از مولتی‌مترهای دیجیتال قابلیت اتصال به کامپیوتر یا دستگاه‌های دیگر را دارند و اطلاعات را از طریق پورت USB یا بلوتوث انتقال می‌دهند
• اغلب این نوع محصولات اندازه کمتری دارند و سبک‌تر هستند

آنالوگ:

• دارای نمایشگر آنالوگ است که مقادیر را با کمک عقربه نمایش می‌دهد
• دقت آنها معمولاً کمتر از تجهیزات دیجیتال است و معمولاً به صورت صحیح نمایش داده نمی‌شوند
• محدوده‌های اندازه‌گیری باید توسط کاربر به صورت دستی تنظیم شوند
• حساسیت بیشتری به نویز دارند و ممکن است در محیط‌های با نویز بالا به مشکل برخورد کنند
• برخی از مدل‌ها فقط قابلیت اندازه‌گیری سیگنال‌های AC با شکل موج سینوسی را دارند
• به دلیل نمایشگر آنالوگ، تغییرات و نوسانات سریع‌تر تشخیص داده می‌شوند
• برخی از کاربران معتقدند که برای اندازه‌گیری‌های سریع و اولیه، محصولات آنالوگ بهتر و آسان‌تر هستند
• توجه داشته باشید که انتخاب بین دستگاه دیجیتال و آنالوگ به نیازها و ترجیحات شما بستگی دارد. هرکدام از این دو نوع در شرایط مختلف ممکن است بهترین انتخاب باشند

اجزاء مولتی­ متر

مهم­ترین اجزای یک مولتی­متر در شکل نشان داده شده است. هر یک از آنها به شرح زیر توضیح داده می‌شوند.

• سلکتور: این دکمه دارای یک نشانگر با شکل پیکان در انتهای آن است که به منظور انتخاب پارامتر در حال اندازه‌گیری (مانند ولتاژ، جریان و مقاومت) استفاده می‌شود.
• صفحه نمایش: این صفحه در شرایط عادی می‌تواند تا چهار رقم را نمایش دهد و همچنین امکان نمایش علامت منفی را نیز دارد.
• اتو رنج: در بعضی از مولتی مترها برای هر رنج ولتاژ یک عدد تعریف شده است که در صورت عدم رعایت این ولتاژ و اتصال ولتاژ بیش از حد دستگاه دچار سوختگی می‌شود؛ ولی در مولتی مترهای هوشمند این عمل به صورت خودکار و اتوماتیک انجام می‌شود.
• پراب‌ها: هر دستگاه معمولاً دارای دو پراب عایق‌دار (یک پراب قرمز و یک پراب سیاه) است که اتصال الکتریکی بین دستگاه تحت آزمایش (DUT) و ابزار را برقرار می‌کنند. سوکت پراب قرمز به پورت VΩmA وصل می‌شود و سوکت پراب سیاه به پورت COM متصل می‌گردد.
• پورت‌ها: در صفحه جلویی یک مولتی‌متر سه پورت اصلی وجود دارد که عبارت است از موارد زیر:

1. VΩmA: امکان اندازه‌گیری ولتاژ، جریان (تا ۲۰۰ میلی‌آمپر) و مقاومت را فراهم می‌کند.
2. COM: برای اتصال به زمین یا قسمت منفی مدار استفاده می‌شود.
3. 10A: پورت ویژه‌ای است که برای اندازه‌گیری جریان‌های بزرگ (معمولاً بیشتر از ۲۰۰ میلی آمپر) استفاده می‌شود.

برند های برتر

نام‌های تجاری در تمامی صنوف بسیار تأثیرگذار است و مولتی متر به عنوان یکی از پرفروش‌ترین دستگاه‌های اندازه‌گیری از این حیث نیز قابل توجه است. در ادامه مهم‌ترین برندهای این محصول قرار گرفته که می‌توانید برای خرید هر کدام با همکاران ما در مشهد ابزار تماس بگیرید.

هیوکی (HIOKI)

کمپانی هیوکی معتبر جزء اولین و قدیمی‌ترین شرکت‌های تولید کننده‌های ابزارهای تست برق در کشور ژاپن است و تاکنون چندین هزار محصول به بازار الکترونیک ارائه کرده است.

کیوریتسو (KYORITSU)

یکی دیگر از برندها با قدمت تولید 60 ساله برند کیوریتسو است و هم اکنون محصولات قدیمی آن با ظاهر آنالوگ در بازار یافت می‌شود و محبوبیت محصولات این شرکت ژاپنی عدم خرابی کالا و عدم افت در دقت اندازه‌گیری است.

فلوک (FLUKE)

برند فلوک یکی از کمپانی‌های معروف آمریکایی است و امروزه توانسته است صنایع الکترونیک و کالیبراسیون و شبکه مخابراتی را در دست بگیرد. محصولات این کمپانی تا به امروز جزء دستگاه‌های مرجع استفاده می‌شود و تمامی شرکت‌های تولیدکننده در صنعت اندازه‌گیری برای کالیبراسیون تجهیزات خود از برند FLUKE استفاده می‌کنند.

میگر (MEGGER)

کمپانی میگر یکی از ابر قدرت ترین، قدیمی‌ترین و با اصالت ترین شرکت‌های تولیدکننده مولتی متر در جهان است. محصولات آن به دلیل قیمت‌های خاص بسیار کمیاب است و تولیدکننده این محصولات در کشور آلمان قرار دارد.

اکستک (EXTECH)

برند اکستک جزء جدیدترین و برند های آمریکایی و محبوب است که به تازگی معروفیت خاصی در بازار جهانی برای خود رقم زده است.

فلیر (FLIR)

کمپانی فلیر اولین تولیدکننده دوربین‌های حرارتی در دنیا است و به تازگی قابلیت تست ترموگرافی (دوربین حرارتی) در مولتی‌های هوشمند قرار داده است. این عمل تحویل عظیمی در صنایع الکترونیک ایجاد کرد است و جزء کمپانی های آمریکایی بزرگ محسوب می‌شود.

یونیتی (UNI-T)

برند یونتی ساخت کشور چین است و به دلیل قیمت‌های بسیار مناسب و کیفیت خوب توانسته است در ایران بازار فروش خوبی را رقم بزند.

ویکتور (VICTOR)

برند ویکتور در ایران جزء برند های درجه 3 محسوب می‌شود و دلیل معروفیت این کالا قیمت‌های بسیار ارزان و تنوع در محصولات تست الکترونیک است و ساخت کشور چین است.

آننگ (ANENG)

برند آننگ یکی از جدیدترین کمپانی‌های تولیدکننده مولتی متر و کلمپ آمپر متر در کشور چین است و محصولات آن دارای ظاهری بسیار زیبا و کاربردهای فنی بروز است.

هابوتست (habotest)

دلیل محبوبیت کمپانی هابوتست تولید مولتی مترهای هوشمند موبایلی با دقت و کیفیت بسیار بالا و قیمت مناسب است و تاکنون جزء محصولات محبوب و معروف چینی است.

روش کار با مولتی متر چگونه است؟

همواره قبل از اندازه‌گیری ولتاژ، مطمئن شوید که دستگاه شما سالم است. می‌توانید با تست ولتاژ بر روی یک منبع ولتاژ معتبر، درستی عملکرد آن را بررسی کنید. با دقت وارد محدوده اندازه‌گیری شوید تا از آسیب به دستگاه و ابزارهای دیگر جلوگیری شود. همواره مطمئن شوید که مدار خاموش است قبل از اتصال دستگاه به آن، به خصوص در صورت استفاده از حالت اندازه‌گیری جریان.

همواره دستورالعمل و دفترچه راهنمای محصول خود را بررسی کنید، چرا که ویژگی‌ها و نحوه استفاده ممکن است بسته به مدل متفاوت باشند. توجه داشته باشید که این راهنما به عنوان یک راهنمای کلی برای استفاده از مولتی‌مترها طراحی شده است، و نحوه استفاده ممکن است بسته به مدل خاص دستگاه و ویژگی‌های آن تغییر کند.

1- انتخاب حالت

اگر تجهیز شما دارای دکمه روشن/خاموش است، دکمه را برای روشن کردن آن فشار دهید. اگر دستگاه دارای حالت‌های مختلف است، حالت مناسب را برای نوع اندازه‌گیری مورد نظر خود انتخاب کنید. برای مثال: ولتاژ (V)، جریان (A)، مقاومت (Ω) و …

2- تنظیم محدوده

چنانچه محصول شما دارای محدوده‌های دستی است، محدوده مناسب را برای اندازه‌گیری خود تنظیم کنید. در دستگاه هایی با خاصیت Auto-Ranging، این گام به‌صورت خودکار انجام می‌شود.

3- اتصال سرپیچ‌ها

اتصال سرپیچ‌های ابزار به مدار الکتریکی یا قطعه مورد اندازه‌گیری را انجام دهید. معمولاً قطعه قرمز به سرپیچ مثبت و قطعه سیاه به سرپیچ منفی وصل می‌شود.

4- اندازه‌گیری

بسته به نوع اندازه‌گیری مورد نظرتان، دستگاه را به دستور مورد نظر تنظیم کنید (مثلاً V برای اندازه‌گیری ولتاژ). سپس، خود ابزار مقدار را نمایش خواهد داد.

5- نکات ایمنی

همواره قبل از اندازه‌گیری ولتاژ، مطمئن شوید که دستگاه شما سالم است. می‌توانید با تست ولتاژ بر روی یک منبع ولتاژ معتبر، درستی عملکرد آن را بررسی کنید. با دقت وارد محدوده اندازه‌گیری شوید تا از آسیب به مولتی‌متر و ابزارهای دیگر جلوگیری شود. همواره مطمئن شوید که مدار خاموش است قبل از اتصال دستگاه به آن، به خصوص در صورت استفاده از حالت اندازه‌گیری جریان. همواره دستورالعمل و دفترچه راهنمای تجهیز خود را بررسی کنید، چرا که ویژگی‌ها و نحوه استفاده ممکن است بسته به مدل متفاوت باشند.

نکات مهم در نگهداری این محصول:

اگر میخواهید مولتی متر شما دچار افت دقت و خرابی نشود نکات ذیل را رعایت کنید:

• مراقبت در مقابل گرد و غبار
• حفاظت در مقابل رطوبت
• مراقبت در مقابل ضربه و زمین خوردگی
• عدم ورودی ولتاژ و جریان بیش از حد رنج دستگاه
• عدم تست ولتاژ در تنظیم اشتباه سلکتوری

کالیبراسیون

اصولاً سالانه دستگاهتان را برای چکاپ و اطلاع از صحت عملکرد آن کالیبره کنید و یا به شرکت‌های کالیبراسیون بسپارید. طریقه کالیبره کردن بدین شکل است که با دستگاه کالیبراتور ولتاژ جریان مرجع (محصولات کمپانی فلوک)، رنج‌های متغیری را در جریان قرار می دهند و مولتی متر باید نسبت به ولتاژ جریان تعریف شده آن عدد را نشان دهد. پس از این عمل در صورت عدم دقت دستگاه مردود می‌شود و نیاز به تعمیر یا تعویض دارد. در صورت تأیید برای آن گواهی کالیبراسیون با ذکر جدول تست صادر می‌گردد و این عمل برای بعضی مصرف کنندگان نقش بسیار مهم و حیاتی دارد.

قیمت مولتی متر

قیمت این محصولات متفاوت است و بستگی به نوع، برند، و ویژگی‌های اضافی آن‌ها دارد. انواع مولتی‌متر با قیمت‌های مختلف در بازار وجود دارند. شامل مدل‌های ارزان قیمت و مناسب برای کاربران علاقه‌مند به الکترونیک تا مدل‌های حرفه‌ای و گران‌قیمت با قابلیت‌های پیشرفته است.

1. دستگاه های ارزان قیمت: این مدل‌ها برای کاربران علاقه‌مند به الکترونیک مبتدی یا تعمیرات خانگی مناسب هستند.
2. مدل های متوسط: این مدل‌ها معمولاً دارای ویژگی‌های بیشتری هستند و کاربرانی که به دقت بیشتری نیاز دارند از این دستگاه استفاده می کنند.
3. محصولات حرفه‌ای: این مدل‌ها برای مهندسین الکترونیک، تعمیرکاران حرفه‌ای، و کسانی که به اندازه‌گیری دقیق و پیچیده‌تر نیاز دارند، مناسب هستند.

مهمترین نکته در زمان خرید توجه به نیازها و کاربردهای آن است. اگر کاربر علاقه‌مند به پروژه‌های الکترونیکی خانگی هستید، استفاده از مدل های ارزان تر پیشنهاد می شود. اما اگر یک مهندس یا تعمیرکار حرفه‌ای هستید، مدل‌های حرفه‌ای با ویژگی‌های پیشرفته می‌توانند انتخاب مناسبی باشند.

یک مولتی متر حرفه ای را از کجا تهیه کنم؟

برای خرید یک ابزار حرفه‌ای، می‌توانید به فروشگاه‌های مختلف، فروشگاه‌های آنلاین، یا . شرکت‌های متخصص در تجهیزات الکترونیک و ابزارهای اندازه‌گیری مراجعه کنید. برخی از مراکز فروش این محصول عبارتند از:

فروشگاه‌های ابزار الکترونیک

بسیاری از فروشگاه‌های متخصص الکترونیک و ابزارهای اندازه‌گیری مانند “مشهد ابزار” در ایران و دیگر نقاط جهان محصولات این دسته را به فروش می‌رسانند.

فروشگاه‌های مخصوص تجهیزات الکترونیک

فروشگاه‌هایی که دارای تخصص در تجهیزات الکترونیک و ابزارهای اندازه‌گیری هستند، می‌توانند مولتی‌مترهای حرفه‌ای معتبر را ارائه دهند.

نمایندگی‌های برندهای معروف

نمایندگی‌های رسمی برندهای معروف محصولات اصلی با گارانتی و خدمات پس از فروش را عرضه می‌کنند.

شرکت‌های تولیدکننده

مستقیماً از شرکت‌های تولیدکننده این دستگاه می‌توانید محصولات خود را خریداری کنید. برخی از برندهای معروف در این زمینه شامل Fluke، Cem، Aneng، Extech، و … هستند.

ثبت سفارش مولتی متر به چه صورت است؟

امیدوارم که این مطلب برای شما مفید واقع شده باشد. هر گونه سوال یا پیشنهاد در رابطه با محصولات داشتید می توانید از راه‌های ازتباطی درج شده در سایت با ما در ارتباط باشید. همین حالا می‌توانید یک مولتی متر حرفه‌ای با هر امکانات و مشخصات و قیمتی که می‌خواهید به صورت آنلاین از سایت مشهد ابزار سفارش دهید و در کمترین زمان آنرا تحویل بگیرید. برای شروع کافیست نگاهی به محصولات درج شده در همین صفحه بیاندازید.

قبل از خرید، مهم است که محصولات مختلف را با یکدیگر مقایسه کرده و نظرات کاربران را بررسی کنید تا اطمینان حاصل کنید که مولتی‌متر انتخابی، نیازهای شما را برآورده کرده و از کیفیت مناسبی برخوردار است. اصولاً قیمت گذاری مولتی مترها بر حسب اعتبار برند و مشخصات فنی پایه گذاری می‌شود. همچنین قیمت ها با توجه به نوسان بازار دائما در حال تغییر است ولیکن همواره می توانید جهت استعلام قیمت با ما تماس حاصل فرمایید.

مشهد ابزار دارای رنج گسترده ای از مولتی متر در گستره ای از برندها است. شرکت ما می تواند تمامی تجهیزات را در سریع ترین زمان ممکن به سرتاسر ایران ارسال کند. جهت خرید و دریافت مشاوره های لازم قبل از خرید با همکاران ما در تماس باشید.