مولتی متر یکی از پرکاربردترین تجهیزات در زمینه آزمایشگاه برق و الکترونیک است زیرا با خرید مولتی متر  با کیفیت هم زمان قادر به اندازه گیری چندین کمیت الکتریکی از قبیل ولتاژ، جریان، مقاومت الکتریکی، ظرفیت خازنی و … می باشد.

به طور کلی یک مولتی متر به ما اجازه می دهد تا بدانیم در یک مدار الکتریکی چه اتفاقاتی در حال رخ دادن است؟ اگر در مدار چیزی به درستی کار نکند، مولتی متر به ما کمک می کند تا بدانیم مشکل از کدام نقطه است و در سمت رفع آن اقدام کنیم. با استفاده از مولتی متر می توانید سلامت و یا مشخصات قطعات الکتریکی یا الکترونیکی را ارزیابی کنید.

همچنین از این دستگاه می توان برای آزمایش تداوم بین دو نقطه در یک مدار الکتریکی استفاده کرد. از این رو مولتی متر اساسی ترین ابزار کار مهندسان و تعمیرکاران برق و الکترونیک است که حتما می بایستی در جعبه ابزار خود یک مولتی متر داشته باشند. در برخی موارد دیده شده است که به مولتی متر آوومتر نیز گفته می شود.

AVOmeter از حروف اول کلمات Ohm ,Amper ,Volt گرفته شده است. این سه پارامتر مهمترین کمیت های قابل سنجش توسط مولتی متر هستند. از این رو در برخی مقالات ممکن است از این دستگاه با نام های اهم متر، ولت متر و یا آمپرمتر یاد شود اما از آنجایی که دستگاه های جدید پیشرفته تر شده ایند و قابلیت اندازه گیری هر سه پارامتر را به صورت همزمان در یک دستگاه دارند نام مولتی متر برای این دستگاه مناسب تر است.

روز به روز و با گذشت زمان با توجه به کاربرد مولتی متر در صنایع مختلف این ابزار ساده پیشرفت های زیادی داشت و تولید کنندگان سعی بر افزایش قابلیت های این دستگاه بر آمدند. مولتی مترهای جدیدتر و پیشرفته تر قادر به اندازه گیری تست های تداوم، آزمایش دیود و اندازه گیری دما نیز هستند. جدیدترین مدل ها دارای دماسنج مادون قرمز برای اندازه گیری دما از راه دور نیز هستند. با استفاده از مولتی متر می توانید موارد زیر را بررسی فرمائید:

  • آیا کلید در حالت وصل است؟
  • آیا باتری چه مقدار توان دارد؟
  • چه مقدار جریان از لامپ در حال عبور است؟
  • آیا سیم جریان را هدایت می کند یا قطع شده است؟

اگر بخواهید کاربرد مولتی متر را بدانید وظیفه اصلی این ابزار ساده آزمایشگاهی ترکیب چندین مدار در یک مدار است. مولتی متری که قادر به اندازه گیری جریان، ولتاژ و مقاومت به صورت همزمان است به عنوان آمپرمتر، ولت متر و اهم متر نیر عمل می کند. به راحتی و تنها با چرخش دایره وسط مولتی تستر می توانید آن را از حالت اندازه گیری ولتاژ به حالت اندازه گیری جریان و یا سایر موارد دیگر تغییر دهید. نکته مهم درمولتی مترهای حرفه ای اتورنج (Auto Range) بودن آن می باشد که دیگر نیازی به انتخاب رنج به صورت دستی نیست.

با استفاده از یک مولتی متر استاندارد می توانید ولتاژها و جریان های مستقیم و یا متناوب را به طور جداگانه اندازه گیری کنید. تنها کافیست برای تست هر پارامتر، پراب های تست را به جک های مولتی متر متصل کنید و سرهای دیگر را به مدار مورد آزمایش وصل کنید. قبل از آزمایش ابتدا مطمئن شوید که سلکتور به سمت پارامتر صحیح است.

مولتی متر با مدل ها و انواع مختلفی در بازار یافت می شود اما اساس کار همگی یکسان است و متناسب با کاربردهای مختلف، مانند تست قطعات الکتریکی یا آزمایش مدارهای الکترونیک به بازار عرضه می شوند. از لحاظ نوع نمایشگر دو نوع مولتی متر آنالوگ یا عقربه ای و مولتی متر دیجیتال تقسیم بندی می شوند. همچنین از لحاظ ساختار و ابعاد این دستگاه دارای دو نوع مولتی متر رومیزی و پرتابل دسته بندی می شوند. نوع دیگری از مولتی مترها که با نام مولتی متر کلمپی شناخته می شود جهت اندازه گیری آمپرهای بالا ساخته شده اند. همچنین مولتی متر قلمی، مولتی متر جیبی و مولتی متر انبری از سایر مدل های این دستگاه می باشد.

حدود 100 سال از ساخت اولین نسل تجهیزات اندازه گیری الکترونیکی می گذرد و با گذشت زمان و گسترش تکنولوژی این تجهیزات هم به روز می شوند. کلیه ابزارهای اندازه گیری در ابتدا به صورت دستی و آنالوگ بودند اما همان طور که می دانید سرعت و دقت این دسته از تجهیزات بسیار پایین بود به همین دلیل جای خود را به تجهیزات دیجیتال که مناسب کار مهندسان و تکنسین های برق است داد.

مولتی متر های دیجیتالی بیشترین کاربرد در صنایع مختلف را دارند زیرا دارای دقت بالا در اندازه گیری و همچنین نمایش داده ها، افزایش راندمان دستگاه و سرعت اندازه گیری، قابلیت اندازه گیری و نمایش مقادیر مختلف، دارای حافظه جهت ثبت اطلاعات اندازه گیری شده، قابلیت اتصال به کامپیوتر و کالیبراسیون آسان را دارند. در این مقاله به صورت مختصر انواع مختلف مولتی متر را شرح می دهیم:

مولتی متر عقربه ای (آنالوگ)

مولتی متر آنالوگ ساده ترین و ابتدایی ترین نوع مولتی متر ها می باشد که دارای یک صفحه با تعدادی خطوط درجه بندی شده و یک عقربه نشانگر که در حین اندازه گیری بر روی خطوط مدرج حرکت می کند. همچنین دارای یک سلکتور، تعدادی ترمینال، یک پتانسیومتر تنظیم صفر به همراه دو سیم رابط می باشد. به طور مسلم، اساس کار با مولتی متر عقربه ای بسیار ساده و راحت است اما کمپانی های معتبر و بزرگ به دلیل محدودیت ها و خطا در اندازه گیری، دیگر به دنبال طراحی و تولید مولتی متر آنالوگ نیستند.

مولتی متر دیجیتال

یکی از بهترین و پرکاربردترین انواع مولتی مترها، مولتی متر دیجیتال است که سهم بزرگی در فروش هر کمپانی و یا فروشنده تجهیزات اندازه گیری دارد. تکنسین های برق با توجه به نیاز و بودجه خود می توانند بهترین مولتی متر دیجیتال را از برندهای مختلف تهیه کنند که این امر نیاز به مشاوره دقیق و فنی متخصصان فنی ما در مجموعه مشهد ابزار  دارد. مولتی متر دیجیتال کمیت های اندازه گیری شده را به صورت اعداد و ارقام بر روی صفحه نمایش نشان می دهد و همچنین کمیت اندازه گیری شده را به طریقی مناسب نمایش می دهد.

دقت اندازه گیری، سرعت بالا و صهولت در امر اندازه گیری از ویژگی های مهم مولتی متر دیجیتال می باشد. ظاهر کلی مولتی متر دیجیتال دارای یک صفحه مدرج به همراه یک سلکتور است. همان طور که قبلا به آن اشاره شد یک مولتی متر حرفه ای برای اندازه گیری کمیت هایی همانند اختلاف پتانسیل، مقاومت، جریان، تست خازن، فرکانس، میکروفاراد، اندازه گیری دما، تست دیود و تست اتصال طراحی شده است. یکی از مولتی متر های دیجیتال که بسیار مورد استقبال تکنسین های برق قرار گرفته است، مولتی تستر هابوتست مدل HT116 می باشد.

مولتی متر کلمپی

مولتی متر انبری دسته ای دیگر از مولتی مترهای دیجیتال هستند که علاوه بر امکانات ذکر شده، دارای سری انبری یا چنگکی هستند و به وسیله آن می توان بدون نیاز به قطع کردن سیم و سری کردن مولتی متر، جریان گذرنده از یک مدار را اندازه گیری کرد.  اگر به دنبال خرید یک مولتی متر کلمپی ارزان برای کارهای ساختمانی هستید، پیشنهاد ما مولتی متر کلمپی UNI-T که تصویر آن را در زیر مشاهده می فرمائید است. این مولتی متر علاوه بر قیمت مناسب، بسیار با کیفیت بوده. دقت و سرعت بسیار بالا، این دستگاه را تبدیل به یکی از پرفروش ترین محصولات برند UNI-T کرده است.

مولتی متر رومیزی

همان طور که گفتیم مولتی متر دارای انواع مختلفی است که هرکدام برای هدف و کاربردی خاص طراحی شده است. مولتی مترهای رومیزی به دلیل سرعت و دقت بسیار بالا در اندازه گیری اغلب در آزمایشگاه های برق و الکترونیک و کارگاه ها مورد استفاده قرار می گیرند. دقت مولتی مترها به صورت درصد اعلام می شود که دقت مولتی مترهای آنالوگ به طور استاندارد 3 درصد و دقت مولتی مترهای دیجیتال به طور استاندارد 0.5 درصد است. البته این نکته را در نظر داشته باشید که بازرسی و کالیبراسیون دوره ای دستگاه بر میزان دقت آن اثرگذار است.

ما دراین مقاله سعی کردیم شما را با کلیت دستگاه مولتی متر و انواع آن آشنا کنیم تا با خیالی آسوده بتوانید از مرکز خرید مولتی متر یعنی فروشگاه ابزار اندازه گیری دقیق با توجه به کاربرد و بودجه خود بهترین آیتم را انتخاب و خرید کنید.